Nicot, Thresor de la langue francoyse

RECHERCHE Accueil Documentation ATILF ARTFL Courriel

Previous page

Page 513

Un prisonnier qui est eschappé par la faveur des grands Seigneurs, Reus potentiae patrocinio, crimini et poenae exemptus. B.

Faire delivrer un prisonnier qui avoit deservi quelque grande peine, Eripere legibus et poenae reum. B.

Ordonner que les prisons seront ouvertes à un prisonnier, Reum eximere e custodiarum numero. B.

Ouvrir les prisons à un prisonnier, Reum dimittere. B.

Plaider estant prisonnier, Causam e custodia dicere. B.

Prisonniers par la ville, Suae ipsorum custodiae crediti. B.

Prisonniers par le preau, Custodiae quibus in pratensi ambulatione spatiari diurnis horis licet. B.

Prisonniers pour crime, Custodiae facinorosae. B.

Prisonniers pour debtes, Iudicatus pecuniae, Custodiae non criminis insimulatae, Pecuniae damnati. B.

Prisonniers pour debtes, Prisonniers par obligation, Custodiae ob nexum impactae in carcerem. B.

Prisonniers pour amende, ou pour debte, AErarij facti. B.

Renvoy de prisonniers, Reorum relegatio, Reorum rejectio. B.

Prisonniers qui n'ont jamais esté reprins de justice, Custodiae integrae, Rei primum delati, Inter reos recepti. B.

Prisonniers ja quelques fois reprins de justice, Rei delibati iam nominis et affecti. B.

Restraindre un prisonnier, Compingere arctius reum. B.

Prisonniers plusieurs fois reprins de justice, Rei repetiti iterum et tertium. B.

Vuider les clericatures des prisonniers, Praerogatiuam facere reorum disquisitionem, dignine videantur, exposita et perpensa atrocitate admissorum, qui iure mulctentur sacrosancti reatus, et relegandi. B.

privé

Privé, Il vient de Priuus, ou de Priuatus, et signifie familier, et comme domestique. Il se prend aussi pour secret, comme souvent aussi en Latin. Selon laquelle signification on dit, le Privé conseil du Roy, Secretum Regis Concilium. Et anciennement les Privez affaires du Roy, ce que à present on appelle à la Cour, les affaires, sans addition de ce mot Privez: qui est un Conseil du Roy plus estroict, et plus secret que le Privé dessusdit du Roy. Au 2. livre de Amad. au moyen dequoy ils entrerent en grande authorité, et furent souvent appelez és Privez affaires du Roy leur maistre.

Privé avec un autre, Familiaris.

Estre fort privé d'aucun, et s'aider bien souvent de luy, Vti aliquo plurimum, vel familiariter.

Il se monstre privé, Agit humilem et plebeium. B. ex Sueton.

En privé et secrettement, In priuato, In occulto.

Beaucoup plus excellent en privé, Intus domique praestantior.

Vouloir estre à son privé, Secretum desiderare. B. ex Suetonio.

Un Privé, et retraict, Latrina.

Une personne privée, qui n'a nulle charge de la Republique, Idiota, Priuatus.

Bestes privées et traictables, Mansuetae vel cicures bestiae.

privéement

Privéement, Familiariter, Familierement, librement. Au 2. livre d'Amad. Chevalier tirez vous arriere, et ne parlez si privéement, à celle fin que vous ne cognoissez. Il signifie aussi secrettement.

Faire quelque chose privéement, Suo iure aliquid agere.

Je te diray privéement, Iam tecum agam familiariter.

Je le vous di privéement et franchement, Pro meo iure dico.

Privéement employer aucun en ses affaires, Familiariter aliquo vti.

privoité

Privoité, ou Privauté, Consuetudo, Familiaritas.

Douceur et privoité, Mansuetudo.

Faire grande privoité à aucun, et luy monstrer grand signe de familiarité, Aliquem intimum habere.

S'estranger de la privoité qu'on a avec aucun, A consuetudine alicuius refugere.

Vivre avec aucun en grande privoité, Familiariter cum aliquo viuere.

priver

Priver, Priuare, Spoliare.

Priver aucun de son estat et office, Abrogare alicui imperium, Magistratum alicui abigere, Magistratum alicui eripere, vel detrahere, Exigere atque eximere aliquem honoribus.

Priver quelqu'un de son office à tousjours, Abrogare alicui magistratum in perpetuum. B.

Priver de quelque chose qu'on tenoit bien chere, Orbare.

Priver par justice, Abiudicare.

Priver du nom ancien, Fraudare nomine veteri.

Priver de tous ses biens, Bonis et fortunis omnibus expellere.

Priver de lumiere, A communi luce secludere.

Privé de la lumiere, Cassus lumine.

Faire complot pour priver quelqu'un de tous ses biens, De bonis alicuius coire.

Se priver de tous aisément, tant de bouche que autres, Genium fraudare.

Se priver de la misericorde des juges, Praecludere sibi aditum misericordiae iudicum.

Privé de quelque chose, Priuatus, Spoliatus, Viduus, Viduatus.

Privé de biens, Bonis destitutus.

Estre privé de tous plaisirs, Commodis omnibus carere.

Il est privé et banni de cette famille, Excidit ex hac familia.

Privé de tout secours, Orbus auxilij.

Privez du droict de bourgeoisie, Abalienati iure ciuium.

Privez de leur office, Circunscripti e collegio. B.

Estre privé de son office et declaré inhabile à tenir jamais office Royal, Ordine plane moueri, cum eo quoque vt postea aliud quippiam gerere pro publico munere regioque prohibeatur. B.

privation

Privation, Priuatio, Viduitas.

Privation de quelque chose chere, comme quand la femme a perdu son mary, le pere ses enfans, Orbitas.

Privation d'office, Eiuratio ignominiosa. B.

privilege

Privilege, C'est à dire, une loy particuliere, pour ou contre aucun, Priuilegium, Vacatio.

Toute ville qui jouissoit de mesmes privileges que la ville de Rome, Municipium.

Le privilege aux bourgeois, Ius municipum, et ciuile. B.

Crier par vertu de privilege aux bourgeois, Priuilegio municipali inclamare et proscribere. B.

Avoir par privilege ses causes commises par devant quelque juge, Codicillorum forensium ius habere. B.

Le privilege de tonsure, ou de clericature, Ius rasi verticis eximium, Infulae initiati verticis, nouacula aut forfice perstricti, Praesidium canonum. B.

Qui joüit du privilege de clericature, Eximij verticis compos. B.

privilegié

Privilegié, ou qui a quelque privilege, Priuilegiarius.

N'estre point plus privilegié que les autres, Pari iure esse cum aliis.

Exempts et non exempts, Privilegiez et non privilegiez, Deiectum haberi censeo sublatis vacationibus. B.

Cas Royaux et privilegiez, Criminum species eximiae, Genera delictorum eximia, et animaduersionis Regiae. B.

N'estre point privilegié, Iure communi esse et translatitio. B.

probable

Probable, Probablement, Probableté, Probation, voyez Prouver.

probleme

Probleme, Problema, huius problematis.

problematique

Problematique, Problematicus.

proceder

Proceder, et aller avant, Procedere.

La chose ne procede point, et ne va point en avant, Res non procedit.

Il faut proceder cautement, Cauto est opus.

Proceder criminellement contre aucun, Anquirere capitis vel capite.

Proceder selon l'ordonnance, Secundum leges agere.

La Cour a ordonné qu'avant que proceder au jugement du proces, les parties informeront plus amplement, Amplius cognoscendum ac deliberandum Curiae visum est, iudiciumque sustinendum ac comperendinandum. B.

Avant que proceder au jugement du proces, etc. Non liquere in praesenti pronuntiarunt, iudiciumque interim dum amplius inquiritur sustinendum. B.

Un avant que proceder, Causae iudicium in tempus iniectum et interlocutione ampliatum. B.

Faire un avant que proceder, Causae iudicium sustinere, quoad clarius liqueat de causae summa. B.

Proceder contre tout ordre et forme de plaidoirie, Dissoluere mores, instituta, et formulas, vsusque iudiciorum. B.

Proceder extraordinairement, Inquirere capite, quaerere rem extraordinem. B.

Proceder extraordinairement, Besongner au criminel, Quaerere rem. Budaeus.

Proceder à fin civile seulement, Inquirere, vel Anquirere pecunia et mulcta. B.

Fins de non proceder, et autres incidens avant contestation, Causae praeludia. B.

Le Procureur estoit bien prest de proceder, mais non pas és qualitez, ou ainsi que le demandeur faisoit sa demande, Iudicium absentis nomine cognitor accipere paratus erat, sed non in ea verba quae ab actore edita erant, aut nuncupata. B.

Proceder sommairement et de plain sans figure de proces, Disceptatione compendiaria, et litis imagine potius quam lite rem transigere. Bud.

Arrester ou proceder par voye d'arrest sur les biens et chevaux de quelqu'un, Manum in vasa alicuius viatoria, atque in equos iniicere. B.

Un juge ou executeur, qui a quelque peu plus fait, ou plus avant procedé qu'il ne devoit, Iudex vel executor paulum pleniore officio functus, quam aequum fuerit aut iustum. B.

procedures

Les procedures qui se font avant contestation, Litis prolusio. B.

Sentences ou procedures faites à la barre, Acta repagularia. B.

Mauvaises procedures, Actus peruersi. B.

proces

Proces, Controuersia, Dica dicae, Lis.

Proces criminel, Iudicium capitis.

Un proces verbal, Renuntiatio.

Un proces où il est question de la liberté ou servage d'aucun, Liberalis causa.

Proces pour raison de succession, Haereditaria controuersia.

Next page


PhiloLogic Software, Copyright © 2001 The University of Chicago.